VN-plan om plastic afval aan te pakken

Het United Nations Environment Programme (UNEP), de milieutak van de Verenigde Naties met hoofdkantoor in Kenia, heeft maandag een gedetailleerd plan gepubliceerd met als doel het plastic afval tegen het jaar 2040 met maar liefst 80% te verminderen. Volgens het rapport kan de voorgestelde vermindering van plasticvervuiling worden bereikt met de huidige technologieën en door het invoeren van belangrijke beleidsveranderingen.

De publicatie van het rapport vond plaats twee weken voordat de wereldgemeenschap in Parijs bijeenkomt voor een tweede reeks onderhandelingen gericht op het opstellen van een internationaal verdrag met één enkel doel: het uitbannen van plasticvervuiling. Deze analyse van UNEP schetst beleidsalternatieven om de escalerende plastic afvalcrisis het hoofd te bieden en legt de basis voor deze op handen zijnde onderhandelingen.

De belangrijkste pijlers: Hergebruik, recycling en herverpakking

In het rapport van UNEP worden drie primaire marktverschuivingen genoemd die nodig zijn om een "circulaire" economie tot stand te brengen - een systeem dat de levenscyclus van geproduceerde goederen verlengt en ze zo lang mogelijk in omloop houdt. Deze geïdentificeerde verschuivingen omvatten het hergebruik en recyclen van materialen en een fundamentele heroriëntatie van verpakkingsstrategieën, waarbij wordt overgestapt van plastic op alternatieve materialen.

Inger Andersen, de uitvoerend directeur van UNEP, verklaarde dat het volgen van dit uitgestippelde pad aanzienlijke economische, ecologische en sociale voordelen zou kunnen opleveren. De implementatie van deze richtlijnen tijdens de komende onderhandelingen over het verdrag inzake plasticvervuiling zou aanzienlijk kunnen bijdragen aan deze positieve resultaten.

De komende verdragsonderhandelingen, bekend als INC2, zijn gepland van 29 mei tot 2 juni. Verwacht wordt dat deze besprekingen cruciale input zullen leveren voor het eerste ontwerp van het verdrag, dat klaar moet zijn voor de derde onderhandelingsronde in Kenia in november.

Het UNEP-rapport suggereert dat tegen 2040 het bevorderen van hergebruikinitiatieven, zoals hervulbare flessystemen of statiegeldsystemen, het plastic afval met 30% zou kunnen verminderen. Het rapport stelt ook voor dat meer recycling kan leiden tot een extra vermindering van 20% als het zich ontwikkelt tot een stabielere en winstgevendere onderneming, vooral als de huidige subsidies voor fossiele brandstoffen worden afgeschaft. Bovendien zou de vervanging van plastic wikkels en zakjes door composteerbare materialen een extra reductie van 17% kunnen opleveren.

Navigeren door verschillende wereldwijde strategieën

Verschillende landen hanteren verschillende strategieën in hun aanpak om kunststofafval te beperken. Grote plastic producerende landen, waaronder de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië, zijn voorstander van een systeem van nationale strategieën. Als alternatief hebben landen die een "High Ambition Coalition" vormen - bestaande uit Noorwegen, Rwanda, Nieuw-Zeeland, de Europese Unie en anderen - gepleit voor een top-down benadering. Zij dringen aan op wereldwijde doelstellingen om de productie van nieuw plastic te beperken en om subsidies voor fossiele brandstoffen af te schaffen, naast andere maatregelen.

De uitdaging van niet-recyclebare kunststoffen

Op dinsdag bekritiseerden sommige milieuactivisten UNEP voor het goedkeuren van de praktijk van het verbranden van plastic afval in cementovens of verbrandingsovens, specifiek voor afval dat niet kan worden gerecycled. Een onderzoek uit 2021 door Reuters onthulde dat verschillende van 's werelds meest prominente consumentenmerken projecten hebben gefinancierd om hun plastic afval te verbranden.

In antwoord op deze kwestie erkende UNEP dat er een krap tijdschema is om de doelstellingen voor 2040 te halen. Als gevolg daarvan suggereerden ze dat sommige "suboptimale oplossingen" mogelijk moeten worden gebruikt om het niet-recyclebare afval te beheren. De organisatie erkende echter ook dat er meer onderzoek nodig is om de mogelijke gevolgen van deze oplossingen te evalueren, met name de toename van broeikasgasemissies of luchtgif.

In reactie op deze bezorgdheid verklaarde Dr. Neil Tangri, beleidsdirecteur bij de Global Alliance for Incinerator Alternatives (GAIA): "Dit vormt niet alleen een ernstige bedreiging voor het klimaat en de volksgezondheid, het ondermijnt ook het hoofddoel van het wereldwijde plasticverdrag - de productie van plastic aan banden leggen." Deze opmerkingen benadrukken de complexiteit van het vinden van een oplossing voor het wereldwijde plasticafvalprobleem, waarbij verschillende belangen en perspectieven zorgvuldig tegen elkaar afgewogen moeten worden om tot een duurzaam resultaat te komen.

WasteTrade steunt de ontwikkeling van een dergelijk verdrag dat de strijd aangaat met plasticvervuiling. We willen er echter zeker van zijn dat het goed wordt opgesteld en uitgevoerd en niet zo overhaast wordt dat het uiteindelijk zijn doelen niet bereikt. Al het mogelijke moet worden gedaan om plastic uit stortplaatsen en verbrandingsovens te houden; dit kan investeringen in recyclinginfrastructuur omvatten, internationale samenwerking om ethische recycling gemakkelijker toegankelijk te maken, wetgeving die het gebruik van gerecyclede en recyclebare materialen in verpakkingen en consumentenproducten verplicht stelt, en nog veel meer.

Het is geweldig nieuws dat de plasticvervuilingscrisis een hogere prioriteit krijgt van de wereldregeringen, maar de industrieën, zoals de recyclingsector, die gaan bereiken wat er in dit verdrag staat, zouden betrokken moeten worden bij het proces om dit verdrag tot stand te brengen. De praktische kennis en expertise over hoe plasticvervuiling kan worden teruggedrongen is niet in handen van overheidsfunctionarissen en beleidsmakers, maar eerder van mensen in de duurzaamheidssectoren die elke dag plastic afval bestrijden. Het betrekken van deze individuen en organisaties bij het opstellen van dit verdrag is van het grootste belang voor het succes ervan.