Atık Tanımının Evrimi

Chartered Institution of Wastes Management (CIWM), mevcut atık tanımının yeniden gözden geçirilmesinin acil bir ihtiyaç olduğunu vurgulamaktadır. Kaynaklar ve atık sektörü ilerledikçe, daha yeni ve daha incelikli yönetim teknikleri ortaya çıkmıştır. Ne yazık ki, AB'nin geçerli tanımları bu tekniklerin tam potansiyelini kullanmamızı engellemektedir.

Geçmişte atık, 1848 tarihli Halk Sağlığı Yasasında belirtildiği gibi "sıhhi" ve "temizlik" gibi terimler kullanılarak tanımlanıyordu. Zamanla terminoloji değişti ve "çöp" atılan maddeleri tanımlamak için kullanılan bir terim haline geldi. Avrupa'da "atık" kavramı ancak 1975 yılında kullanılmaya başlandı.

Günümüzde Atık Tanımı, 1990 tarihli Çevre Koruma Yasasının (EPA) 75. Bölümünde yer almakta olup, 75A Bölümünün eklenmesiyle daha da revize edilmiştir[1]. Bu tanım ağırlıklı olarak Madde 3(1)'de sunulan 2008 AB Atık Çerçeve Direktifi (WFD) tanımına göre modellenmiştir. WFD'ye göre, "'atık', sahibinin attığı veya atma niyetinde olduğu veya atması gereken herhangi bir madde veya nesne anlamına gelir".

Bununla birlikte, radyoaktif atıklar, hizmet dışı bırakılmış patlayıcılar ve tehlikeli olmayan tarım ve ormancılık malzemeleri gibi şeyleri içeren Madde 2'nin istisnalar listesine uygun olarak yorumlanması da gerekmektedir.

Atıkların Sona Erdirilmesinin Rolü

"Atık Sonu" (EoW) kavramı, bir malzemenin artık atık kontrollerine tabi olmadığının belirlenmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Bu, kaynakların sürekli kullanımını teşvik etmek ve döngüsel ekonomiyi desteklemek için gereklidir. Bir malzemenin ne zaman EoW statüsüne ulaşacağını belirleyen kriterler, Atık Çerçeve Direktifi'nin 6. Maddesinde detaylandırılmış olup, Birleşik Krallık'ta EPA 1990'ın 75A Bölümü ile daha da değiştirilmiştir.

Bununla birlikte, hükümetin mevcut planları bu tanımları değiştirme arzusuna işaret etmemektedir. Yine de, Birleşik Krallık'ın AB'den ayrılmasıyla birlikte, gelecekte değişiklik fırsatı ortaya çıkabilir.

Atık Geri Dönüşümü

Atık tanımı ve EoW'nin statüsü ile ilgili çeşitli zorluklar ve endişeler bulunmaktadır. Sorunlar, atık suçu ve yanlış sınıflandırmadan, olası hataların sonuçları nedeniyle döngüsel bir yaklaşım benimseme konusundaki tereddütlere kadar uzanmaktadır.

Örneğin, üretim süreçlerinden sonra kalan malzemeler yeniden kullanılabilir, ancak taşıdıkları "atık" etiketine bağlı damgalama, yeniden kullanımlarının önünde engeller oluşturur. Çevreyi korumak, atıkları verimli bir şekilde yönetmek ve atıklarla ilgili suçları önlemek arasında bir denge kurmak çok önemlidir.

Atık Çerçeve Direktifinin 6. Maddesindeki kriterler bir miktar rehberlik sağlasa da, genel belirsizlik çok sayıda davaya yol açtığı için işletmeler hala netlik talep etmektedir.

Geri Dönüşüm ve Atık: Tarihsel Bir Perspektif

Tarihsel olarak, atık yönetimi ihtiyacı her zaman var olmuştur. Atıkların şehirlerin sokaklarını kapladığı 18. Yüzyılın sonlarından modern atık ayrıştırma uygulamalarına kadar, atık yönetimi sürekli bir endişe kaynağı olmuştur.

Döngüsel ekonomi, özünde yeni bir kavram değildir. Örneğin 1750'lerde arazi ıslahı için sokaklardan at gübresi toplanıyordu.

Atıkların ilk tanımları 1974 tarihli Kirliliğin Kontrolü Yasası'nın 30(1). Bölümünde yer almış ve bu tanımlar zaman içinde gelişmiştir. AB daha sonra direktiflerinde ilave tanımlar getirmiştir; en önemli değişiklik 2008 yılında atık kategorilerinin bir listesini sağlayan Ek I'e yapılan atıfın kaldırılmasıyla olmuştur.

WasteTrade Perspektifi

Atık emtia ticaretinde uzmanlaşmış lider küresel pazar yeri WasteTrade'in bakış açısına göre, atık yönetimindeki mevcut zorluklar, daha uyarlanabilir ve kapsamlı bir atık tanımına duyulan acil ihtiyacın altını çizmektedir. Sürdürülebilirlik ve çevre bilincinin son derece önemli olduğu bir çağda, modası geçmiş tanımlara bağlı kalmak ilerlemenin önünde bir engeldir.

Döngüsel ekonomiyi gerçekten benimsemek ve uygulamak için bir paradigma değişikliğine gitmemiz şart. Malzemeleri yalnızca bertaraf etme merceğinden görmek yerine, proaktif bir şekilde yeniden kullanım, yeniden kullanım ve yeniden üretim fırsatlarını tespit etmeliyiz. Böyle bir zihniyet sadece israfı azaltmakla kalmaz, şimdiye kadar büyük ölçüde göz ardı edilmiş olan potansiyel kaynak rezervuarından aktif olarak yararlanır.

Yaklaşımımızı yeniden düzenleyerek sadece kaynak yönetiminde ilerleme kaydetmekle kalmıyor, aynı zamanda çok sayıda yeni iş fırsatının da önünü açıyoruz. Yeniden kullanım ve geri dönüşüm ilkelerini merkeze alan yenilikçi endüstriler ve sektörler ortaya çıkabilir. Bu tür endüstriler ekonomik büyümeye önemli ölçüde katkıda bulunurken aynı zamanda çevresel ayak izlerini de azaltabilir.

Dahası, çevre ve ekonomi iç içe geçmiş durumdadır. Sürdürülebilir bir gelecek sadece daha sağlıklı bir gezegen anlamına gelmez, aynı zamanda daha sürdürülebilir ekonomik uygulamalar anlamına da gelir. Geri dönüşümün sadık savunucuları olarak WasteTrade, tanımların, düzenlemelerin ve sektör uygulamalarının uyum içinde olmasının zorunlu olduğuna inanmaktadır. Nihai hedef her zaman geri dönüşümde mümkün olanın sınırlarını zorlamak, maksimum malzeme geri kazanımı ve minimum atık - ideal olarak sıfır - sağlamak olmalıdır. Bu sadece gezegenimizi gelecek nesiller için korumakla kalmaz, aynı zamanda sürdürülebilir ilkelerle gelişen sağlam ve dirençli bir ekonomi sağlar.